ارزیابی مراجعه کنندگان پایگاه‌های بهداشت شهری ارومیه از کیفیت خدمات بهداشت خانواده

  ارزیابی مراجعه کنندگان پایگاه‌های بهداشت شهری ارومیه از  کیفیت خدمات بهداشت خانواده   بهرام نبی‌لو[1]، حمیدرضا فرخ اسلاملو[2]*   تاریخ دریافت 11/02/1392 تاریخ پذیرش 11/04/1392   چکیده پیش زمینه و هدف: سلامت جامعه عمدتاً به بخش مراقبت‌های اولیه نظام سلامت در یک کشور بستگی دارد و مراقبت‌های اولیه بهداشتی شامل بهداشت خانواده به عنوان خدمات مورد ارائه در اولین سطح تماس نقش اساسی در تأمین و حفظ سلامتی دارند. با وجود این کیفیت خدمات یکی از چالش‌های اصلی در نظام‌های سلامت است. در مدیریت کیفیت دریافت کنندگان خدمات نقش مهمی در شناخت نیازها و ترجیحات خود دارند. این مطالعه با هدف ارزیابی کیفیت خدمات بهداشت خانواده از دیدگاه مراجعین پایگاه‌های بهداشت شهری ارومیه طراحی و اجرا گردید. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی – تحلیلی در سال 1390 به صورت مقطعی بر روی 200 نفر از زنان دریافت کننده خدمات بهداشت خانواده در پایگاه‌های بهداشت شهری ارومیه انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه SERVQUAL شامل پنج بعد کیفیت خدمات بهداشت خانواده بود. تحلیل نتایج با آمار توصیفی و آزمون‌های X2، فریدمن و ویلکاکسون صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد 82.2درصد پاسخگویان کیفیت کلی خدمات را متوسط و 17.8درصد آن‌ها کیفیت کلی خدمات را بد توصیف کردند. مقایسه ابعاد پنج‌گانه کیفیت نشان داد تفاوت مشاهده شده بین آن‌ها معنی‌دار است و وضعیت موجود کیفیت خدمات در بعد ملموس و فیزیکی قابل قبول و در بعد پاسخگویی ضعیف بود. بحث و نتیجه گیری: کیفیت خدمات بهداشت خانواده از نظر دریافت کنندگان خدمات کیفیت قابل قبولی نداشتند و لزوم بهبود کیفیت از جنبه‌های مختلف و به ویژه پاسخگویی ضروری به نظر می‌رسد.  کلید واژه‌ها: بهداشت خانواده، ابعاد کیفیت، مراقبت‌های اولیه بهداشتی، پایگاه‌های بهداشتی     مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره یازدهم، شماره پنجم، پی در پی 46، مرداد 1392، ص 350-343   آدرس مکاتبه: مرکز تحقیقات بهداشت باروری، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه, ارومیه, ایران ، تلفن: 3445138-0441        موضوع است و دسترسی به خدمات و بردن خدمات به محل زندگی مردم از اصول اساسی مراقبت‌های بهداشتی اولیه ذکر شده است (1). اهمیت دسترسی مورد تاکید تمام نظام‌های سلامت بوده ولی دسترسی صرف به مراقبت‌های بهداشتی درمانی مهم نیست بلکه اطمینان از ارائه خدمات با کیفیت باید به عنوان یک هدف مهم مدنظر باشد (3). با وجود این کیفیت یکی از چالش‌های اصلی در نظام‌های سلامت و به ویژه در مناطق محروم و روستایی است (4) و ارائه خدمات با کیفیت توسط نظام‌های سلامت نتوانسته است پابه‌پای پیشرفت‌های علمی و فناوری گام بردارد (5).   مقدمه اهداف توسعه هزاره که در بزرگ‌ترین نشست سران کشورها در طول تاریخ در سال 2000 به تصویب رسید به خوبی گویای این مطلب است که توسعه پایدار و همه جانبه برای همه جهان بدون تأمین سلامت، ممکن نخواهد بود و خدمات بهداشتی درمانی یکی از عوامل موثر بر سلامت و یکی از تعیین کننده‌های آن است (1) و در همین راستا سلامت افراد عمدتاً به بخش مراقبت‌های اولیه نظام سلامت در یک کشور بستگی دارد (2). معرفی مراقبت‌های اوّلیه بهداشتی به عنوان روش دستیابی به سلامت برای همه نیز در کنفرانس آلماآتا در سال 1978 موید همین Email: [email protected]      [1] استادیار، PhD مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه, ارومیه, ایران   [2] دانشیار، PhD، مرکز تحقیقات بهداشت باروری، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه, ارومیه, ایران(نویسنده مسئول)